салса
31тобышақ — (Жамб., Шу; ҚХР) жылқының жүйрігі, таза арғымақтың бір түрі. Айғыр салсаң қазанат, содан туар т о б ы ш а қ (Жамб., Шу). Алыс жолға арымайтын жүні тақыр т о б ы р ш а қ (ҚХР) …
32тоқым тарту — (Монғ.) жетім құлынды өзге биеге телу. Ол телитін биенің арқасын т о қ ы м т а р т ы п, ол биені қуып терлетеді сонан соң тер тоқымды құлынға жауып жабулап қояды да біраздан соң телитін биеге салса, емізіп тез үйренеді (Монғ.) …
33тос — 1 (Түрікм.: Красн., Бекд., Қиян.) сульфат. Т о с т ы осы қызыл судан аламыз (Түрікм., Бекд.). Т о с ш ы л а р қол ұрады асыр тасыр, Салса күрек сіңеді патыр патыр (“Қарабұғаз.”, 1.02.1937) 2 Қ орда., Арал) теңіздің толқынымен жағаға шығып қалған… …
34түтік — 1 (Көкш., Щуч.; Павл., Ерт.) ұйтқып соққан қатты боран. Қыстыгүні т ү т і к к е адам шыдай алмай, адасып кетеді. Т ү т і к кезінде жол көрінбейді (Көкш., Щуч.) 2 (Жамб., Қорд.; Алм., Жам.) көрпенің шетіне жүргізілетін бір жарым елідей жиек. Т ү т …
35үстін — 1. (Жамб.: Сар., Св.) тіреу. Үй төбесіндегі ағаш нашар болғандықтан ү с т і н қойдық (Жамб., Св.). Тамның ү с т і н і ң мықтылау болғаны жөн (Жамб., Сар.). 2. Қ орда., Жаңақор.; Жамб., Жам.) арқалық, белдік (қ.), мәтке (қ.). Тамның төбесіне ү с т …
36үшпек — (Шығ.Қаз., Зайс.) терлік. Ү шп е к салса, ат жауыр болмайды (Шығ.Қаз., Зайс.) …
37ұсақ қант — (Сем.: Абай, Көкп., Шұб., Ақс.; Жезқ., Ағад.; Көкш., Қ ту) құм шекер, майда қант. Ауылда қазір ұ с а қ қ а н т жоқ (Көкш., Қ ту). Магазинде ұ с а қ қ а н т көп (Сем., Абай). Ұ с а қ қ а н т т ы шайға салсақ тез ериді (Сем., Көкп.). қ. үкпе қант …
38аңырақ — зат. Жер асты, қуысы. Қарамайды, әрине, Жарлы да бір бай дағы. Он сегіз мың ғаламның, Бәрін салса толмаған Қара жердің а ң ы р а ғ ы (Ө. Ақжолұлы, Үрятнама, 19) …
39бөктеріл — ет. Жыртылу, сөгілу. Байыңның шапаны б ө к т е р і л і п қалыпты, соны жамай салсаң да жұмыс қой (Б. Майлин, Майдан, 63) …
40бұғыжым — зат. Жапырақ бетіне өскен бұжыр бұжыр түйін. Тау пісте бір жылда пісте салса, келесі жылы жапырақ бетіне б ұ ғ ы ж ы м байлайды. Ертеде б ұ ғ ы ж ы м н а н дәрі дәрмек жасайды екен (Қаз. пионері, 05.06.1971, 3) …
